September 2022: “Is de vullingsgraad van de gasvoorraden voldoende voor de winter?”

Gepubliceerd: 7 september 2022

Gas 

Analyse afgelopen maand

Europa heeft de afgelopen maand tegen iedere kostprijs de gasvoorraden aangevuld voor komende winterperiode. De kostprijs is hierin een uitzonderlijk gegeven. Door het beperkte aanbod van gas zorgde de Europese lidstaten er gezamenlijk voor dat de gasprijs nog verder steeg. De berichtgeving over de gemaakte afspraken tussen de Europese landen om de gasvoorraden tot minimaal tachtig procent te vullen voor 1 november wekte de interesse van speculanten. Meer marktpartijen betraden de gasmarkt om gascontracten vast te houden voor financieel gewin, wat resulteerde in hogere prijzen. Toen uiteindelijk Rusland aangaf tussen 31 augustus en 2 september ongepland onderhoud te plegen aan Nord Stream I (Russische pijpleiding naar Duitsland) werd het hoogtepunt van meer dan drie euro per kubieke meter aardgas genoteerd voor leveringsjaar 2023. Uiteindelijk piekte de gasmarkten op 26 augustus doordat het doel omtrent de vullingsgraad binnen handbereik was. Speculanten bouwde hun posities af en de markten daalden met veertig procent in vier handelsdagen. Dergelijk volatiliteit is niet eerder voorgekomen op de energiemarkten.

Dat uiteindelijk Rusland aankondigde Nord Stream I niet meer te openen totdat de Westerse sancties opgeheven worden, bleek een kortstondig effect te hebben. De gasmarkten stabiliseerden de dagen na de correctie. Over de gehele maand augustus gezien steeg de gasprijs voor leveringsjaar 2023 met 20 procent tot rond de 1,90 euro per kuub. De leveringsprijs voor 2024 steeg met 18 procent.

 

 

 

 

 

 

Verwachting komende maand

De alternatieven voor het Russische gas beginnen steeds concreter te worden voor Europa. Korte termijn oplossingen lijken zeker gesteld, zoals meer levering uit Noorwegen en de toename van LNG (vloeibaar gas) uit onder andere de Verenigde Staten. Minder zeker zijn de oplossingen voor de langere termijn zoals de projecten in ontwikkeling in de vorm van bijvoorbeeld een extra gaspijpleiding vanuit Spanje naar Frankrijk of gaswinning in de Noordzee. Alle opties worden onderzocht en aangegrepen om gaslevering voor de winterperiode zeker te stellen. Volle gasvoorraden alleen is niet voldoende. Er dient ook ruime aanvoer te zijn tijdens de wintermaanden. Hoe dit voor Europa gaat uitpakken is niet in te schatten. Het kan voorzichtig als hoopvol worden bestempeld, ondanks dat dit niet betekent dat de prijsniveaus spoedig zullen normaliseren. Er wordt rekening gehouden met meerdere maanden tot enkele jaren. Hoe langer het duurt, hoe groter de (economische) gevolgen voor Europa. De verwachting voor de maand september is een zijwaartse beweging met hoge volatiliteit.

Elektra

Analyse afgelopen maand

De hoeveelheid duurzame elektriciteit was in de maand augustus, net als in juli, bijna vijftig procent van de totale elektriciteitsbehoefte in Nederland. Dit is een stijging van ruim tien procent ten opzichte van de maand augustus in 2021. De grootste stijger was zonne-energie door de toenemende hoeveelheid zonnepanelen die geïnstalleerd worden. Dit heeft te maken met de hoge elektriciteitskosten, waardoor de vraag naar zonnepanelen extra groot is, en de gunstige subsidies die momenteel gelden. Ook heeft Nederland in augustus het grootste windpark op land in Zeewolde in gebruik genomen en is de eerste elektriciteit opgewekt met de windturbines op zee van het windpark Hollandse Kust (zuid). Ondanks deze extra opwekcapaciteit bleef de beschikbaarheid van elektriciteit in augustus beperkt. De aanhoudende hittegolf en bijbehorende lage waterstanden in de Europese rivieren en stuwmeren beperkten de opwek uit kolen-, kern- en waterkrachtcentrales tot een minimum. Juist op de momenten dat Europa minder gas wil gebruiken, wordt men gedwongen om de dure gascentrales te laten draaien. Dit dreef de elektriciteitsprijzen procentueel verder op dan de gasprijzen. De noodzaak om het elektriciteitsnet stabiel te houden is nijpender dan de hoge kosten voor het aardgas voor de elektriciteitscentrales.

De correctie op de elektriciteitsmarkt was opvallenderwijs dieper dan de correctie op de gasmarkt. Dit heeft te maken met het vooruitzicht op regen en meer wind in Europa. Over de gehele maand gezien steeg de elektriciteitsprijs voor zowel leveringsjaar 2023 als 2024 met ruim twintig procent.

 

 

 

 

 

 

Verwachting komende maand

Met het najaar in aantocht neemt de kwetsbaarheid van het energiesysteem af. Er zullen meer opties beschikbaar komen om elektriciteit op te wekken, door toenemende neerslag en wind. Afhankelijk van de hoeveelheid neerslag kan dit een prijsdrukkend effect hebben. Voor de maand september wordt desondanks een zijwaartse beweging verwacht. Rusland zoekt op haar beurt de komende periode naar andere afzetmarkten voor de grondstoffen zoals gas en olie. De sancties worden door 55 westerse landen gesteund. Dat betekent dat er 140 landen over blijven voor Rusland om zaken mee te doen. De eerste afspraken om leveringen van grondstoffen af te rekenen in andere valuta dan de dollar of euro zijn reeds vastgelegd. Wat de impact hier op de lange termijn van gaat zijn is onduidelijk, maar zeker is dat hierdoor de westerse wereldmacht afneemt en de deglobalisering doorzet.

In deze tijden is het interessant om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de afhankelijkheid van energieleveranciers te verkleinen. Verduurzamingsmaatregelen hebben zich niet eerder zo snel terugverdiend. Benieuwd naar de mogelijkheden? EE Care helpt u graag met uw energievraagstukken. Neem contact op via sales@eecare.nl of 088-3322777.