Oktober: “Leveringszekerheid en betaalbaarheid op de korte termijn in het geding”

Gas

Analyse afgelopen maand

Duurzaamheid, leveringszekerheid en betaalbaarheid. Dit zijn de drie maatschappelijke doelstellingen van de overheid omtrent de Nederlandse energiemarkt. Op deze drie aspecten worden door toezichthouders de publieke belangen van bedrijven en consumenten behartigd. Daar waar op duurzaamheid de afgelopen jaren aanzienlijk is ingezet, lijken op de vlakken van leveringszekerheid en betaalbaarheid momenteel een probleem te ontstaan. De vraag is hoe dat komt en of dit daadwerkelijk een probleem vormt. Dat zowel leveringszekerheid als betaalbaarheid voor de korte termijn een probleem vormen is afgelopen maand duidelijk geworden.

Door het stoppen van gasproductie in Groningen is Nederland afhankelijk van het import van gas uit landen als Noorwegen en Rusland én de vullingsgraad van de Nederlandse voorraden vanuit deze import. Op de gasimport bestaat ook concurrentie vanuit Azië, waar hogere prijzen geboden worden dan door Europa voor het vloeibare gas uit landen zoals de Verenigde Staten. Nu deze factoren gecombineerd allen tegenzitten komt de leveringszekerheid voor de winter in het geding, mits Nederland te maken krijgt met een strenge winter. Nederland is zonder het Groningse gas op de korte termijn kwetsbaar geworden wanneer de gasvoorraden niet op peil zijn gebracht. Er is wereldwijd geen tekort aan gas. Er is slechts een tekort aan gas op bepaalde locaties, zoals in Europa en Azië.

Een stijging van ruim dertig procent over de afgelopen maand voor levering in het jaar 2022 en bijna vijfentwintig procent in 2023. De gasprijs voor levering in 2022 noteert ondertussen tegen de 55 eurocent per kubieke meter gas. Voor levering in het jaar 2023 noteert deze momenteel vijfenveertig procent lager dan 2022, rond de 31 eurocent.

Verwachting komende maand

Voor de langere termijn is de Nederlandse gasinfrastructuur voorbereid op leveringsproblematiek. Nederland heeft miljarden geïnvesteerd om als gasrotonde van Europa te dienen. Het is dan wel zaak dat er strategische gasvoorraden aangehouden worden en dit niet aan de commerciële partijen op de markt over te laten. De huidige leveringsproblemen zijn een harde les voor de overheid, maar worden gevoeld door de eindgebruikers zoals bedrijven en consumenten. Naar verwachting blijft de aanbodkrapte de gehele winterperiode aanhouden. In de verdere toekomst wordt verwacht dat de gaslevering in de jaren 2023 en 2024 normaliseert. Voor de komende maand is de verwachting dat de gasprijzen voor de korte termijn hoger blijven noteren.

Elektra

Analyse afgelopen maand

Een groot deel van de elektriciteit op de Nederlandse markt wordt opgewekt met gasgestookte elektriciteitscentrales. Logischerwijs heeft de stijging van de gasprijzen direct invloed op de kostprijs voor de elektriciteitsproducenten. Op hun beurt bepalen de producenten de marktprijzen en de leveringsprijzen voor eindgebruikers. Door de hoge gasprijzen gaan producenten op zoek naar alternatieven zoals kolen en biomassa. Daardoor worden alle grondstofprijzen voor de elektriciteitsproductie opgedreven. De energiesector wordt bijna over de gehele breedte gekenmerkt door prijsstijgingen. De enige stabiele factor is de CO₂-prijs gebleken met een prijs van rond de zestig euro per ton uitstoot.

Uiteindelijk is de goedkoopste en schoonste energie is de energie die niet wordt gebruikt. De huidige marktsituatie is een uitgelezen kans om energiebesparende maatregelen toe te passen. De terugverdientijd van de duurzame investeringen wordt met hoge leveringsprijzen simpelweg verkort. Tel daar de subsidiemogelijkheden bij op en de businesscase is in veel gevallen snel interessant.

De prijsniveaus van de elektriciteitsmarkten zijn over de afgelopen maand gezien verder gestegen. De elektriciteitsprijzen voor leveringsjaar 2022 stegen met ruim veertig procent en met vijftien procent voor leveringsjaar 2023. Het prijsniveau voor levering in 2022 is nu bijna 17 eurocent per kWh in het hoogtarief en 13 eurocent per kWh in het laagtarief.

Verwachting komende maand

De elektriciteitsmarkt zal de ontwikkelingen op de grondstofprijzen volgen. Zolang de prijsopdrijvende factoren de overhand houden vervolgt de elektriciteitsmarkt de stijgende trend. De onrust en paniek die zelfs de landelijke media heeft bereikt zal naar verwachting ook de komende maand aanhouden. Er zal hooguit wat meer productie zijn vanuit windturbines door de intrede van het najaarsomstandigheden. De huidige prijsniveaus blijven door de aanhoudende stijgingen historisch onaantrekkelijk om elektriciteit in te kopen. De verwachting voor elektriciteitsprijzen in de komende maand is, net als bij gas, een aanhoudende stijging.

Vragen over uw energiesituatie? EE Care helpt u graag met uw vraagstukken. Neem contact op via sales@eecare.nl of 088-3322777.