Januari 2025: “Europa afhankelijker van LNG vanwege einde doorlevering via Oekraïne”

Gas

Analyse afgelopen maand

Terugblikkend over 2024 is sinds medio februari de gasprijs gestaag opgelopen, om het jaar te eindigen op het prijsniveau waarop het jaar gestart werd. In 2024 was het gasverbruik in Nederland vrijwel gelijk aan dat van het jaar ervoor, en daarmee ruim 20% lager dan in de jaren voor de gascrisis in 2022. Met name de laatste maanden van 2024 werd in Europa ongeveer 10% meer gas verbruikt dan de voorgaande jaren. Dit werd veroorzaakt door het gebrek aan wind en zon, waardoor gascentrales meer elektriciteit moesten opwekken.

De economische vooruitzichten blijven wereldwijd gemengd. Terwijl de VS positieve signalen laat zien, groeit de onzekerheid over de mogelijke impact van een nieuwe ambtstermijn van Trump. Vooral door mogelijke importheffingen richting Europa en China. In China blijft het vertrouwen laag dat aangekondigde stimuleringsmaatregelen de problematische vastgoedmarkt zullen herstellen. Europa kampt met pessimisme, mede door de gevolgen van politieke onzekerheid in grote economieën zoals Duitsland en Frankrijk. Europa is kwetsbaar voor crises. In reactie hierop zet de ECB naar verwachting het pad van renteverlagingen voort, terwijl de Nederlandse inflatie hardnekkig hoog blijft en naar verwachting pas in 2027 het gewenste 2%-niveau bereikt.

Sinds 1 januari is de aanvoer van Russisch gas via Oekraïne naar Europa stilgevallen, wat het Europese gasaanbod met 4% verlaagt. Dit, samen met de lage vulgraad van Nederlandse gasvoorraden (55% versus 70% gemiddeld in Europa), heeft de gasprijs sinds december met 25% doen stijgen. In tegenstelling tot Duitsland, waar de overheid de voorraden beheert, vullen commerciële partijen in Nederland deze niet aan vanwege de hoge prijzen. Hierdoor neemt het risico op tekorten toe bij een koude of lange winter. LNG blijft de enige optie om het gastekort aan te vullen, maar dit gaat ten koste van Azië, waar landen bij hogere gasprijzen overschakelen op alternatieve energiebronnen zoals diesel en olie.

De gasprijs voor levering in 2026 steeg de afgelopen maand met 10%, het leveringsjaar 2027 noteert 8% hoger dan een maand geleden. Dit vertaalt zich in marktprijzen van ruim 38 eurocent per kuub in 2026 en bijna 31 eurocent in 2027.

Verwachting komende maand

De afgelopen weken was er ruimte voor LNG-tankers om richting Europa te varen. De vraag blijft of dit ook in de komende wintermaanden zal gebeuren en bij welke prijsniveaus Azië opnieuw prioriteit krijgt. Als er toch nog een vorstperiode komt zullen de gasprijzen opgedreven worden. Deze onzekerheden houden de risicopremies in de termijnprijzen hoog. Hierdoor zijn zelfs de komende zomermaanden hoger geprijsd dan de volgende winterperiode van 2025/2026. Ook kan er de komende weken worden uitgekeken naar de inauguratie van Trump vanaf 20 januari en de wijzigingen die hij gaat doorvoeren op energiegebied.

Elektriciteit

Analyse afgelopen maand

Niet alleen de gasprijs liep sinds februari 2024 op. Ook de termijnprijzen voor elektriciteit stegen mee in het kielzog van de gasprijzen. Tevens waren er in 2024 458 uren met negatieve prijzen op de spotmarkt, in 2023 waren dit nog 315 uren. Op de intradaymarkt kwamen extreem hoge prijzen voorbij, terwijl bij het noodvermogen zowel afregelen als opregelen uitzonderlijke pieken en dalen zichtbaar werden. De onbalansprijs bereikte meerdere malen nieuwe records. De netcongestie werd alsmaar problematischer waardoor verbruikers steeds vaker verzoeken ontvingen waarin de netbeheerder vraagt om op gezette tijden het verbruik te verminderen.

De spotmarkt liet de afgelopen dagen lagere prijzen zien dankzij hogere opwek vanuit windenergie, terwijl zon geen significante bijdrage leverde. Door de sterke wind leverden duurzame bronnen ruim 50% van de Nederlandse elektriciteitsvraag in de eerste dagen van 2025. Tegelijkertijd stegen de termijnmarkten sterk door stijgende gas- en CO2-prijzen. De CO2-prijs klom sinds half december met bijna 20% naar het hoogste niveau sinds afgelopen zomer. De stijging werd beïnvloed door een gebrek aan veilingen, lage marktliquiditeit en verminderde handel rond de vakantieperiode. Daarnaast speelde de verhoogde inzet van fossielgestookte elektriciteitscentrales een grote rol in de ontwikkeling van de CO2-prijs.

De termijnmarkten voor elektriciteit stegen over de maand december gezien. De elektriciteitsprijzen voor leveringsjaar 2026 en 2027 noteerden ruim 5% hoger dan een maand eerder. Momenteel bedragen de kale marktprijzen 9,5 eurocent per kilowattuur voor 2026 en 8,7 eurocent voor 2027 in de piekuren.

Verwachting komende maand

Het dalingspotentieel van de elektriciteitsprijzen blijft beperkt tot het eind van de winterperiode. Als er tevens meer zekerheid komt over de plannen van de nieuwe Amerikaanse regering kunnen de risicopremies in de termijnprijzen omlaag. Los van de ontwikkelingen op de korte termijn is het voor het overgrote deel van de bedrijven nuttig om energie strategisch in te kopen door de inkoopmomenten te spreiden over een langere termijn. Het zakelijke energiecollectief van EE Care is hiervoor uitermate geschikt.

Benieuwd naar de toekomstige impact van de energiemarkten op jouw onderneming? EE Care helpt je graag met alle energievraagstukken. Neem gerust contact op via sales@eecare.nl of 088-3322777.